Forum Bydgoskiego Stowarzyszenia Miłośników Zabytków "BUNKIER"

W tym wątku chciałam przedstawić kilka cmentarzy znajduących się w naszych pięknych polskich górach

Zaczne od cmentarzy wojennych na terenie Beskidu Gorlickiego.


Cmentarz 48
Regetów Wyżny. Cmentarz usytuowany w lesie, na stokach Jaworzynki.
74 Austr. z 87 pułku piechoty, Niemcy z 3 pułku strzelców tyrolskich, 136 Rosjan. Polegli w okresie bitwy wielkanocnej 1915.
Proj. D.Jurković. 12 kamiennych słupów z gontowym daszkiem połączonych drewnianym parkanem. Drewniane krzyże nagrobne, krzyż centralny. Części drewniane dosyć zniszczone, cmentarz lekko zarośnięty.















Cmentarz 49
Blechnarka. 103 Austr. z 1, 20, 87 i 154 pułku piechoty, 50 Niemców z 3 pułku strzelców tyrolskich, 196 Rosjan ze 176 i 196 pułku piechoty. Zmarli w zimie 1914/15.
Proj. D.Jurković. Otoczony murkiem kamiennym, z tyłu kamienna piramida. Odremontowany w lipcu 1996 r. przez obóz młodzieżowy Niemieckiego Związku Opieki Nad Grobami Wojennymi "Porozumienie ponad grobami".






fot. by Misia, 2008

Cmentarz 50
Na górze Wysota, ok. 400 m na SW od szczytu.
10 Austr. z 20 pułku strzelców polowych i 70 pułku piechoty, 23 Niemców z 3 pułku strzelców tyrolskich, 50 Rosjan.
Proj. D.Jurković. Wał z kamienia łamanego, duży drewniany krzyż, głazy. W rosyjskiej części - cmentarz prawosławny. Cmentarz zniszczony i zarośnięty.

Cmentarz 74
Szymbark, na miejscowym cmentarzu.
16 Austr. z 3, 9, 12, 15, 20, 27, 56, 58 i 100 pułku piechoty, 21 Niemców z 271, 272 i bawarskiego 3 pułku piechoty, 12 pułku artylerii polowej i 3 oddziału sanitarnego. We wrześniu 1939 pochowano tu 6 żołnierzy polskich.
Obiekt w dobrym stanie, wyremontowany w 1995 r.






Cmentarz 91
Gorlice. Na Górze Cmentarnej (357 m).
853 poległych, w tym 427 z armii austro - węgierskiej, 139 z niemieckiej, 287 z Rosyjskiej. 149 mogił pojedynczych i 161 zbiorowych. Żołnierze polegli w walkach o N i W część miasta.
Proj. Emil Ladwieg. Jeden z największych cmentarzy na tym terenie (130 na 75 m, 9750 m2). Otoczony wysokim murem i drzewami. Okazała brama, a w niej tablice z nazwiskami przeniesionych z cmentarza nr 89 żołnierzy. Na postumencie z wysokim kamiennym krzyżem pośrodku cmentarza (projektu Gustawa Ludwiga) 2 tablice: "Braciom Polakom, żołnierzom w armiach trzech państw zaborczych, walczących w obcych mundurach, lecz za polską sprawę, poległym na pobojowiskach gorlickich w l. 1914-15, napis ten kładą w wyzwolonej Polsce wdzięczni rodacy, 1928". Na drugiej tablicy napis: "Tablica powyższa ufundowana przez powiatowe koło Związku Inwalidów Wojennych Rzeczypospolitej Polskiej w Gorlicach 1.11.1928r.,a usunięta przez niemieckiego okupanta 27.11.1940r. wraca na swoje pierwotne miejsce dnia 27.10.1946r. jako widomy znak zwycięstwa Polski nad wrogiem." Szeregi grobów biegną głównie wzdłuż murów. Z lewej strony ołtarz polowy, wbudowany w mur. W 1995 r., z boku cmentarza, wybudowano kaplicę drewnianą, wzorowaną na gontynach cmentarza na Rotundzie, ale po kilku latach została ona rozebrana, ze względu na brak konserwacji. W przedniej części cmentarza pochowano także żołnierzy niemieckich, zmarłych podczas II wojny światowej w gorlickich szpitalach. Według tablicy: "Szczątki 362 żołnierzy ekshumowano i przeniesiono w 1997 roku na cmentarz wojskowy w Siemianowicach Śląskich."

Cmentarz wiejski z 1865 roku w Regietowie. Kiedyś była tam łemkowska wioska, po której zostały już tylko fundamenty niektórych domów i niewielka dzwonnica w miejscu dawnej cerkiewki.

Każdy cmentarz jest inny. Ten ma wyjątkowy charakter ze w względu na zatopienie nagrobków w zieleni. Niby nic, zwykłe pokrzywy, paprocie i kawałek górskiej łąki a jaki klimat. Spokój tego miejsca to jest to, czego wszystkim życzę na nadchodzące szare jesienne dni.

Oj tak. To bardzo piękne, spokojne miejsca. W górach często z cmentarzy rozciąga się zachwycający widok. Na tym cmentarzyku panował niesamowity klimat, właśnie przez wspomniane zarośla i rzeźby. Niestety nie mogę znaleźć zdjęcia tabliczki z informacjami o tym miejscu.

Ale teraz dla odmiany cmentarz położony w środku miasta.

Cmentarz żydowski w Gorlicach.

W centrum Szczawnicy znajduje się cmentarz Szalayowski powstały na początku lat trzydziestych XIX w.
Zachowane do dnia dzisiejszego zabytkowe nagrobki świadczą, że nekropolia ta stanowiła miejsce pochówku zmarłych kuracjuszy z Królestwa Polskiego, Galicji oraz Litwy.
Oprócz kamiennych pomników na cmentarzu znajduje się neogotycka kaplica ufundowana w 1870 r. przez twórcę uzdrowiska – Józefa Stefana Szalaya.
W krypcie grobowej spoczywają szczątki członków rodziny Szalayów zmarłych w Szczawnicy oraz prochy Awita Szuberta – znanego fotografa.
Niefortunna lokalizacja nekropolii w centrum uzdrowiska sprawiła, że w 1879 r. podjęto decyzję o jej zamknięciu oraz wyznaczono teren nowego cmentarza, który do dnia dzisiejszego pełni swoją rolę.
Niestety, gdy tam byłam, cmentarz był zamknięty na cztery spusty













Fot. by Misia, Szczawnica 2010

Cmentarz żydowski w Krościenku nad Dunajcem

Na terenie cmentarza żydowskiego hitlerowcy rozstrzelali ok. 60 ofiar narodowości żydowskiej. Zwłoki pochowano na miejscu.
Wskutek dewastacji z czasów II wojny światowej do naszych czasów zachowały sie jedynie dwa nagrobki z inskrypcjami w języku polskim i hebrajskim.










Na stronie kirkuty.xip.pl