Forum Bydgoskiego Stowarzyszenia Miłośników Zabytków "BUNKIER"

Zamek w Nowym Jasińcu zlokalizowany jest na krańcu niewielkiego półwyspu w zachodniej części Jeziora Zamkowego (gm. Koronowo, ok 30 km na północ od Bydgoszczy).
Pierwsze prace przy budowie warowni podjęli książęta pomorscy pod koniec XIII wieku. Na początku następnego stulecia prawdopodobnie nieukończony jeszcze obiekt przejęli Krzyżacy, którzy osadzili tutaj swego administratora, podległego komturowi świeckie­mu. Po zniszczeniach wojennych z lat 1410-1433 zamek został przez Krzyżaków gruntownie przebudowany. Wzniesiono wówczas m. in. sklepienia kolebkowe w piwnicach, mury magistralne podwyższono o jedną kondygnację i otoczono międzymurzem.
W 1466 roku, po przyłączeniu Pomorza Gdańskiego do Królestwa Polskiego, zamek stał się własnością Jana Kościeleckiego. Za jego rządów doszło do odbudo­wy, która nadała mu kształt czterokondygnacyjnej wieży, otoczonej dodatkowo murem zwieńczonym krenelażem z otworami strzelniczymi. Dalszych przekształceń, tym razem już w duchu renesansowym, dokonano w latach 1540—1565, za starosty jasinieckiego Adama Walewskiego.
Po pierwszym rozbiorze Polski w 1772 roku, zamek przeznaczony został na zbór ewangelicki dla pruskich kolonistów, sprowadzanych do Serocka i Jasińca. Nowa funkcja wymagała wyburzenia większości ścian, stropów oraz wykucia większych okien. Wyburzona została też wówczas górna kondygnacja, a obiekt otrzymał nowy, naczółkowy dach. W takim stanie funkcjonował on do 1846 toku, kiedy to gmina ewangelicka otrzymała nowy zbór w Serocku. Od tego czasu zamek został opuszczony i stopniowo popadał w ruinę.
Ok kilku lat właścicielem zamku jest architekt Artur Miernik, którego staraniem rozpoczęto pierwsze od połowy XIX wieku prace zabezpieczające i remontowe. Docelowo zamek zostanie odbudowany jako obiekt hotelowo – mieszkalny. Na przedzamczu ma znajdować się stadnina koni.
Od 2006 roku na zamku w Nowym Jasińcu trwają badania archeologiczno-architektoniczne. W toku dotychczasowych prac eksplorowano 16 wykopów: 9 wewnątrz murów magistralnych, 5 na koronie międzymurza oraz 2 na przedzamczu. Dostarczyły one zupełnie nowych informacji na temat początków warowni i jej przekształceń architektonicznych. Ich rezultatem jest również bardzo bogaty materiał zabytkowy, w tym kilkaset przepięknych elementów renesansowych kafli.
Latem 2009 roku badania na zamku będą kontynuowane. Planowane jest również stworzenie tam obozu archeologicznego, gdzie zakwaterowani wolontariusze będę mogli wziąć udział w pracach wykopaliskowych. Planowane są dla nich dodatkowe atrakcje, jak nocne pokazy filmów, wykłady, obecność rycerzy, nauka fechtunku czy strzelania ze średniowiecznej broni palnej (bombardy i hakownice). Wszystkich zainteresowanych historią i fortyfikacjami zapraszam do wzięcia udziału w obozie archeologicznym. Szczegóły wkrótce.




Widok ogólny oraz rzut przyziemia z końca XIX wieku



Elewacja zachodnia (po lewej) oraz południowa zamku według inwentaryzacji Steinbrechta z 1920 roku



Elewacja południowa zamku w 2007 roku. Fot. Roman Graul



Elewacja północna zamku w 2007 roku. Fot. Roman Graul



Elewacja wschodnia zamku – styczeń 2009



Wnętrze zamku w trakcie odbudowy. Fot. Roman Graul



Wnętrze zamku. Fot. Roman Graul



Wnętrze zamku. Fot. Roman Graul



Wnętrze zamku. Fot. Roman Graul



Krzyżacki bruk w południowej piwnicy zamku. Sierpień 2006



Początek eksploracji wykopu nr 4. Sierpień 2006



Wykop nr 1. Widoczne kamienne lico muru wieży bramnej. Lipiec 2007



Wykop nr 12. Widoczne kamienne lico muru oporowego. Grudzień 2007



Garść zabytków z wykopu 1. Lipiec 2007



Piękny renesansowy kafel płytowy z zamku w Nowym Jasińcu

Czy w tej chwili jest możliwość wejścia na teren zamku i obejrzenia go?

kolezanka tam ostatnio podjechala. jest mozliwosc dojscia ale po niepewnym terenie, bo tak to ogrodzenie jakies stoi i "wieczny" teren budowy jest

ps. okolo 12 lat temu z harcerzami wspinalem sie i chodzilem po tych scianach pieknie bylo...

Zamek wraz z okolicznym terenem jest w własnością prywatną. W zasadzie wstęp jest wzbroniony, o czym informują tablice informacyjne. Na zamku trwają dodatkowo prace budowlane, co stwarza duże niebezpieczeństo dla potencjalnego turysty. Niemniej ,,ruch turystyczny” na zamku jest całkiem spory – w trakcie badań gości miałem tam nawet pod koniec grudnia, gdy temperatura wynosiła kilka stopni poniżej zera. Zapraszam Kolegów z forum do Nowego Jasińca w kwietniu, najlepiej w sobotę lub niedzielę. Z chęcią oprowadzę po zamku i zapoznam z wynikami badań archeologicznych.

Dziękujemy za zaproszenie, chętnie z niego skorzystamy

Edit:
To nie jest czasem Stary Jasiniec?

Nie, Stary Jasiniec to taka wioska obok na wielkiej polanie. Niedawno tam nawet asfaltu nie było. Teraz zresztą też nie za wiele, ale za to miejsce magiczne.

Kurczę... byłem tam kiedyś ale żadnego "skarbu" nie znalazłem a tu proszę... musiałem przegapić.
Jak głęboko kopaliście?

Zauważone w Expresie Bydgoskim

Średniowieczny zamek w Nowym Jasińcu pod Koronowem czeka na decyzję ministra. Od niej zależy, czy obiekt zacznie żyć nowym życiem. Rekonstrukcje historyczne, zloty Bractwa Kurkowego i inne atrakcje mogą przyciągnąć turystów.

Czy może ktoś powiedzieć, jak daleko sięgała władza Krzyżaków? Notabene, podczas wycieczki w Toruniu przewodniczka powiedziała, że w Toruniu Krzyżacy nie przebywali. To skąd pogardliwa nazwa: "Krzyżacy"?

Stanislaw pisze:Czy może ktoś powiedzieć, jak daleko sięgała władza Krzyżaków? Notabene, podczas wycieczki w Toruniu przewodniczka powiedziała, że w Toruniu Krzyżacy nie przebywali. To skąd pogardliwa nazwa: "Krzyżacy"?

Co to za przewodniczka była?

Toruń zawdzięcza swoje powstanie i pierwsze lata rozwoju Zakonowi Szpitala Najświętszej Marii Panny Domu Niemieckiego w Jerozolimie, czyli krótko mówiąc Krzyżakom - niemieckiemu zakonowi rycerskiemu.
To właśnie Krzyżacy fizycznie przybyli na te ziemie w 1228 roku i zaraz po przekroczeniu Wisły z Kujaw na Ziemię Chełmińską założyli swój pierwszy warowny gród, któremu w 1233 roku nadali prawa miejskie i nazwę - Toruń (Thorun). Była to ich pierwsza warownia skąd w następnych latach prowadzili podbój pogańskich plemion pruskich i tworzenie potężnego państwa krzyżackiego, które przez kilka stuleci decydowało o obliczu tej części Europy. Któż wie - gdyby nie decyzja Krzyżaków jak potoczyłyby się losy niejakiego Torunia - gdyby w ogóle powstał...

O znaczeniu Krzyżaków dla Torunia przypomina średniowieczny rodowód miasta, w tym wiele zabytków najwyższej klasy, które powstały w okresie sprawowania przez Krzyżaków władzy w Toruniu.

Piszą na samej stronie http://www.torun.pl
http://www.torun.pl/pl/turystyka/tylko- ... le-torunia

Dziękuje za wyjaśnienie.

Co to była za wycieczka i przewodnik? W Toruniu mówią, że tam nie było krzyżaków? Dobrze zrozumiałem?