Forum Bydgoskiego Stowarzyszenia Miłośników Zabytków "BUNKIER"

Wersja skrócona i uproszczona, niż to co miało się ukazać w książce:

POL-Betrieb każdy zna, chociażby z publikacji o D.A.G. Fabrik Bromberg
Wydział ten podzielony był na trzy linie produkcyjne: POL-Anlage1, POL-Anlage2, POL-Anlage3.
Na tym terenie znajdowały się budynki walcarek, pras(w tym typu Mamut), suszarnie, krajalnie, sortownie. Miesięczne założenie produkcyjne to 1500 ton prochu. W środkowej części POL- Betrieb znajdowała się jeszcze jedna linia produkcyjna, do wytwarzania centralitu.
Centralit był składnikiem prochów nitroglicerynowych(Balistyty). Dodawany do nitrogliceryny w procesie żelatynizacji z nitrocelulozą(NGL-Betrieb). Jako stabilizator powodował zmniejszenie zawartości nitrogliceryny w masie prochowej. Stosowany również do powierzchniowej żelatynizacji, w procesie walcowania ciasta prochowego lub polerowania płytek i rurek prochowych w bębnach(drażeciarka) z dodatkiem grafitu. Tak powlekany proch daje lepszy efekt balistyczny.

W D.A.G. Fabrik Bromberg produkowano proch m.in. do:
Haubica polowa kal. 10,5 cm – zawartość centralitu od 0,3 % do 0,5 %
Armata p.lot kal. 3,7 cm Flak – zawartość centralitu 2,2 %
Armata p.lot./p.panc kal. 8,8 cm Flak – zawartość centralitu od 3 % do 5,3 %
Proch rakietowy(Nebelwerfer) nie zawierał centralitu

Na zdjęciach porównawczych wnętrze budynku końcowej fazy produkcji centralitu, gdzie znajdowały się młynki.
W D.A.G. Fabrik Bromberg, w jednym budynku zainstalowane były dwie sekcje młynków(4 szt.).

Podziękowania dla Pierre Fornau z Lyonu za zdjęcia archiwalne.

Budynek młynków w klimatycznych okolicznościach przyrody. Widoczna charakterystyczna dla tych budynków pochylnia dla ułatwienia wjazdu wózkom akumulatorowym dostarczającym centralit do zmielenia.

Poniżej ten sam budynek po wycięciu lasu.

Mielenie centralitu odbywało się w czterech budynkach, na zdjęciu kolejny z nich.
Piąty budynek nie został ukończony.

Na terenie POL-Betrieb po wojnie powstała Wytwórnia Chemiczna nr 11, która wykorzystując gotową technologię produkowała również centralit. Zachowały się karty kontrolne z 1968 roku, oraz późniejsze, gdzie centralit produkowano zgodnie z normą branżową z 1976 roku.

Jedyny zachowany budynek z pochylnią - stan na maj 2019.

Z którego roku są te archiwalne zdjęcia?

Zdjęcia zrobione podczas demolki D.A.G. Fabrik Düneberg w 1946 roku.