18 południk w Bydgoszczy

[Maciej Kulesza]

W tym wątku zamierzam Was informować o wydarzeniach związanych z przebiegiem 18 południka w Bydgoszczy.
Jutro tj. 11 sierpnia 2010 roku przebieg południka przez centrum miasta zostanie profesjonalnie wyznaczony!
Ale po kolei.
---------------------

Dokładnie 18 (!) maja 2009 roku napisałem po raz pierwszy na FotoForum Gazety Wyborczej o 18.
południku przecinającym miasto Bydgoszcz. Pisałem o jego symbolicznych oznaczeniach (dwóch) w naszym mieście i moich wątpliwościach związanych z jego rzeczywistym przebiegiem.
http://www.pomorska.pl/apps/pbcs.dll/ar ... /463617202
http://www.mmbydgoszcz.pl/2529/2009/6/3 ... egory=news

Oczywiście nie odkryłem "Ameryki" z południkiem, ale okazało się, że południk jest błędnie wyznaczony w terenie.



Śluza Miejska i postument.







Czy postumenty są postawione w prawidłowym miejscu? Zmierzyłem.

53S 07’35.80’’N
17 S 59’46.01’’E

Pierwszy symboliczny postument znajduje się na ogrodzonym terenie Śluzy Miejskiej przy ul. Marcinkowskiego nr 1. Stoi w tym miejscu od kilkudziesięciu lat i nikt nie wie co oznacza. Brak jakiejkolwiek informacji. A wystarczyłaby tablica.

Postument wykonany jest z czerwonej cegły, została na nim umieszczona symboliczna kula ziemska, po której płynie żaglowiec z biało-czerwoną flagą, tnąc niebieskie fale. Kadłub żaglowca pomalowany jest również w kolorach biało-czerwonych. Na słupie od strony śluzy umieszczony jest nieczynny kran. Niestety nie udało mi się dowiedzieć kto i kiedy postawił postument.
GPS wskazał wyraźnie. Jest to tylko symboliczne miejsce przebiegu południka.

Jak widać z moich amatorskich pomiarów postument nie stoi na przebiegu 18 południka.
Podobnie jest z kolejnym oznaczeniem na Wyspie Młyńskiej.



53S 07’23.56’’N
17S 59’51.35’’E

Tutaj podobnie. Ktoś się przestrzelił z oznaczeniem.

Perełka geograficzna oznaczona jest również na Wyspie Młyńskiej przestrzennym modelem kuli ziemskiej. Znajduje się ona tuż przy Białym Spichrzu. Na kamieniu umieszczono tam metalową konstrukcję symbolizującą kulę ziemską z południkami i równoleżnikami oraz oznaczonymi kierunkami świata N i S. Granitowa kostka ułożona w długim prostokącie - to za mało, aby wyjaśnić mieszkańcom, a tym bardziej turystom symboliczne znaczenie postumentu.

Oznaczenie południka na Wyspie Młyńskiej zniknęło po rozpoczęciu rewitalizacji wyspy. Wcześniej również niewielu wiedziało, że mamy w mieście coś podobnego.
Teraz, po rewitalizacji i powrocie postumentu, warto o tym mieszkańców poinformować. Tymczasem niewtajemniczonym postument kojarzy się rzeźbą lub zegarem słonecznym.
Wystarczy tylko tablica i mamy kolejną atrakcję turystyczną i to w tak atrakcyjnym miejscu!

To również jedynie symboliczne miejsce. Południk 18. długości geograficznej wschodniej przebiega tak naprawdę kilkaset metrów na wschód...





Gdzie jest południk?

Południk przebiega przez płytę Starego Rynku. To ewenement w skali kraju i zapewne Europy. W niedalekiej przyszłości miasto będzie odnawiać płytę Starego Rynku. Warto zaznaczyć przebieg południka na płycie rynku. Ktoś chyba zapomniał, że to świetny pomysł na promocję miasta i organizację imprez przy 18. południku. Idealne miejsce spotkań dla mieszkańców.

Jedyną cykliczną imprezą wykorzystującą południk to "Ster na Bydgoszcz – 53 N, 18 E". Impreza żeglarska wpisała się na stałe w kalendarz miasta. Rozpoczynajmy więc ją w przyszłości dokładnie w miejscu 18. południka!

Wykorzystajmy szansę, jaką dała nam geografia - "18 stopni na Wschód od Greenwich".

Tak apelowałem do urzędników miasta rok temu na łamach Gazety Pomorskiej i portali FotoForum Gazety Pomorskiej i MMBydgoszcz




Ratusz o 18 południku
Asystent prezydenta miasta Jerzy Woźniak twierdzi, że 18. południk jest wystarczająco wykorzystywany przy promocji miasta poprzez Festiwal Wodny "Ster na Bydgoszczy", w którego pełnej nazwie znajduje się oznaczenie "53ºN, 18ºE". Dodaje też, że po renowacji Wyspy Młyńskiej symboliczny postument został lepiej wyeksponowany niż przed pracami remontowymi. Nie wykluczone jednak, że opisane powyżej miejsca doczekają się w przyszłości wyraźniejszego oznaczenia. Konkretnych planów na razie jednak brakuje.

Trwa natomiast konkurs na projekt nowej płyty Starego Rynku. Architekt miejski Robert Łucka w rozmowie z Expressem Bydgoskim zauważa, że wykorzystanie 18. południka w projektach jest pomysłem bardzo dobrym. Pozostaje więc liczyć na to, że projektanci podzielają ten pogląd.

Jak widać nie znalazłem wystarczających argumentów ;(




Minął rok i mamy czerwiec 2010 roku.

Na Starym Rynku trwają prace archeologiczne. To idealny moment, aby wytyczyć
przebieg południka i zaznaczyć go w stosowny sposób na płycie runku.

Sprawdziłem jego przebieg przez rynek przy pomocy profesjonalnego urządzenia
GPS. Południk przecina płytę tuż obok pomnika Walki i Męczeństwa - kilka metrów
na wschód - między pomnikiem a schodami. Aby jednak dokładnie wyznaczyć jego
przebieg niezbędny jest profesjonalny pomiar wykonany przez geodetę.

Pożyczyłem GPS od Wojtka i dalej na Stary rynek aby zmierzyć co i jak.

Sprawdziłem jego przebieg przez rynek przy pomocy profesjonalnego urządzenia
GPS. Południk przecina płytę tuż obok pomnika Walki i Męczeństwa - kilka metrów
na wschód - między pomnikiem a schodami. Aby jednak dokładnie wyznaczyć jego
przebieg niezbędny jest profesjonalny pomiar wykonany przez geodetę.


Jest!



Zainteresowałem ponownie Gazetę Pomorską i Gazetę Wyborczą. Siłą mediów jest ogromna.
Urzędnicy po publikacji materiału zmienili zdanie i dali temu wyraz w Gazecie Wyborczej,

http://bydgoszcz.gazeta.pl/bydgoszcz/1, ... Rynku.html

a architekci już myślą jak zaznaczyć 18. południk
http://bydgoszcz.gazeta.pl/bydgoszcz/1, ... udnik.html




Zakładam więc, że urzędnicy oznaczą 18. południk na Starym Rynku. Deklaracja to deklaracja. Jednak jak znam życie będzie to trudne.

Śledząc mapy i odczyt GPS-u wpadłem na następujący pomysł:

Postawmy Łuczniczkę Nova na 18. południku!
Korzystając z uprzejmości Gazety Pomorskiej i portalu MMBydgoszcz zproponowałem jak wyżej. Jednak miejsce wybrałem do tego inne.

http://www.mmbydgoszcz.pl/6608/2010/7/2 ... egory=news

http://www.pomorska.pl/apps/pbcs.dll/ar ... /504520277


Nikt nie zgodzi się na postawienie Łuczniczki Nova na płycie rynku, ale na skwerze już tak. Niestety nadal nie wiemy gdzie 18. południk przechodzi.



My się zastanawiamy, a inni już mają.
W Cekcynku miejsce, w którym przebiega południk, oznaczono stojącym na kamiennym postumencie modelem kuli ziemskiej. 15 lipca pracownicy Zarządu Dróg Powiatowych w Tucholi, z inicjatywy Stowarzyszenia na Rzecz Ocalenia Śladów Przeszłości w Gminie Cekcyn "Światło", ustawili tablicę informacyjną.

Informacja o gminie w Polsce, która oznaczyła już 18. południk przebiegający przez jej teren, skłoniła mnie do pojechania i obejrzenia postumentu. Cekcynek to wieś położona w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie tucholskim, w
gminie Cekcyn tuż nad malowniczym jeziorem Cekcyńskim Wielkim. Jadąc z Cekcyna do Tucholi tablicę informacyjną widać doskonale z drogi. Na kamień nie każdy zwróci uwagę, na tablicę już tak.


Tak się oznacza atrakcję turystyczną w Cekcynku.







Pomysłodawcą oznaczenia przebiegu południka jest Bartosz Puchowski - wiceprezes Stowarzyszenia "Światło". Uroczystość odsłonięcia pomnika południka 18°E (długości geograficznej wschodniej) odbyła się 30 listopada 2009 roku. To wtedy na kamieniu ustawiono przestrzenny model kuli ziemskiej. Dwa tygodnie temu 15 lipca ustawiono tablicę informacyjną z charakterystycznym logo kuli ziemskiej i
napisem: Południk geograficzny 18°E.

Postument razem z tablicą, w zamyśle organizatorów, ma stać się ciekawostką geograficzną i turystyczną nie tylko gminy Cekcyn, ale i całego powiatu tucholskiego.
Projekt dofinansowano ze środków Programu "Działaj Lokalnie" Polsko-Amerykańskiej Fundacji Wolności realizowanego przez Akademię Rozwoju Filantropii w Polsce oraz Lokalnej Organizacji Grantowej (TMZC) w Cekcynie.



Przestrzenny model kuli ziemskiej w Cekcynku.

W naszym regionie, oprócz Bydgoszczy, południk przechodzi przez Czersk, Kościerzynę, Brzozę. Czy znajdą się kolejne gminy, które zechcą oznaczyć jego przebieg?




Wyznaczmy i my!
Jak się okazało temat nie jest w cale skomplikowany. Wyznaczenie południka przez geodetę nie stanowi problemu. Więc skoro miasto nic nie robi w temacie wyznaczenia, zróbmy to my w własnym zakresie.
Poprosiłem ponownie o pomoc Gazetę Pomorską i portal MM Bydgoszcz.

http://www.mmbydgoszcz.pl/7358/2010/8/1 ... egory=news

Byśmy mogli sprawdzić, gdzie najlepiej prezentowałaby się rzeźba Novej Łuczniki i gdzie przebiega południk, specjalnie dla MM Bydgoszcz i „Pomorskiej” Mirosław Kawalir z firmy Geo-Inwest wyznaczy południk na Starym Rynku i w jego okolicach. Pomiary rozpoczną się jutro, w środę, o godz. 17.00. O ich wynikach będzie można przeczytać na MM, w "Gazecie Pomorskiej".
Oczywiście umieszczę informację z pomiarów na Forum.

[Ewing]

W lokalizacji wskazanych na zdjęciach znaczników 18 południka w Bydgoszczy nie ma nic dziwnego. Wystarczy trochę prześledzić historię, a okaże się, że od 1984 roku nawet oznaczony południk "0" w Greenwich wskazuje błędną lokalizację. Jak to możliwe? Sprawa jest bardziej prosta niż by mogło się wydawać. Otóż nie tak dawno, bo w 1984 roku w oparciu o nowe technologie, stworzono nowy model ziemi, a co za tym idzie nowy model siatki WGS84. Nowa siatka spowodowała przesunięcie południków o około 102 metry na wschód od ich pierwotnej lokalizacji. System GPS opiera się właśnie o ten model siatki.
Wystarczy przyjrzeć się mapom z przed 84 roku i wyraźnie na nich widać, że południk przebiegał wówczas właśnie przez wyspę młyńską.

[Maciej Kulesza]

Nie sposób o wszystkim napisać.
Dziękuję za uzupełnienie.
Zupełnie o tym wątku zapomniałem.
Pisałem o owym przesunięciu w komentarzu pod tekstem.

http://www.mmbydgoszcz.pl/6608/2010/7/2 ... egory=news

Jeszcze raz dziękuję.

[Ewing]

Tak czy inaczej kawał dobrej roboty i bardzo ciekawy materiał

[Maciej Kulesza]

I stało się. W dniu dzisiejszym 11 sierpnia 2010 roku wyznaczyliśmy 18. południk w centrum naszego miasta.
Przy "starym" oznaczeniu południka na Wyspie Młyńskiej popełniono jednak błąd.
Wkrótce zamieszczę relację.

[Maciej Kulesza]

Nie mieliśmy pewności, gdzie dokładnie przebiega południk. Teraz już wiemy!
W słoneczne popołudnie, 11 sierpnia 2010 roku geodeta Mirosław Kawalir z firmy Geo-Inwest, oficjalnie wyznaczył 18. południk długości geograficznej wschodniej, przebiegający przez centrum miasta.
Wspólnie z Gazetą Pomorską, portalem społecznościowym MM Bydgoszcz, Radiem GRA, przyglądaliśmy się pracy pana Mirosława Kawalira na Starym Rynku i skwerze przy ulicy Karmelickiej.
- Pochodzę z Lidzbarka Warmińskiego i od jakiegoś czasu mieszkam i pracuję w Bydgoszczy. Gdy poproszono mnie o pomoc, od razu zgodziłem się nieodpłatnie wyznaczyć przebieg południka. Traktuję to jako prezent dla mojego nowego miasta – mówi pan Mirosław.


Pan Mirosław i jego sprzęt geodezyjny warty 45.000 zł netto






Antena GPS.


Południk na 100%
Teraz już wiemy ponad wszelką wątpliwość, gdzie mamy 18. południk. Otóż przecina on Stary Rynek, przechodząc przez podest Pomnika Walki i Męczeństwa, w odległości zaledwie kilku metrów na wschód, dalej ścina róg kamienicy na skrzyżowaniu Starego Rynku i ul. Ks. Tadeusza Malczewskiego. Następnie wbija się w Brdę, przecinając wyspę św. Barbary i trafia na skwer po drugiej stronie Brdy przy ul. Karmelickiej.



Tak przebiega dokładnie południk w kierunku południowym



A tu dokładny przebieg w kierunku północnym. Na pierwszym planie jeden z pięciu punktów pomiarowych. W głębi pan Mirosław wyznacza kolejny punkt. Dokładnie tak przebiega linia 18. południka długości geograficznej wschodniej. Południk przecina Stary Rynek, przechodząc przez podest Pomnika Walki i Męczeństwa, dalej ścina róg kamienicy na skrzyżowaniu Starego Rynku i ul. Ks. Tadeusza Malczewskiego.

Tak go wyznaczaliśmy.
- Nie wdając się w szczegóły, ta metoda daje dokładność pomiaru do 3 centymetrów w poziomie i 5 centymetrów na wysokości przy wykorzystaniu nowoczesnej techniki satelitarnej – tłumaczy pan Mirosław. Urządzenie, którym się posługuję w pracy i z którego korzystaliśmy przy pomiarach to odbiorniki GPS Trimble 5800. Jest to rodzaj anteny w kształcie spodka umieszczonej na rozkładanej 3-metrowej stalowej tyczce, połączonej z rejestratorem polowym – wyjaśnia geodeta.



Punkt pomiarowy 1/5 umieszczony na płycie Starego Rynku



Wyświetlacz z danymi.


Jak zobaczyć południk? Pięć punktów na płycie rynku
Linia przebiegu została oficjalnie i profesjonalnie wyznaczona w terenie. Na płycie Starego Rynku zostały umieszczone punkty pomiarowe w formie pięciu metalowych bolców, które służą do stabilizacji punktów tyczonych. Jest to rodzaj metalowego gwoździa, na którym znajduje się napis „punkt pomiarowy”.
W czasie spaceru warto ich poszukać między kostką brukową i południk wyznaczyć samemu. Punkty pomiarowe rozmieszone są na całej długości płyty rynku w jednej linii. Odszukanie ich nie stanowi problemu. Dla czytelności zostały spryskane farbą. Kolejne dwa punkty pomiarowe zostały wbite na chodniku i na klombie przy ul. Karmelickiej. Tam również wyznaczyliśmy przebieg 18. południka.

Dlaczego to zrobiliśmy?
Z kilku powodów. To perełka geograficzna, która powinna zostać wyeksponowana w naszym mieście. Nic w tym szczególnego, że południk przechodzi przez nasze miasto, ale że przechodzi przez jego centralny plac, to już dar od geografii, ciekawostka turystyczna, którą należy wykorzystać i w szczególnej formie oznaczyć lokalizację południka na płycie rynku. Zawsze spotykając się na centralnym placu miasta ze znajomymi, można się umówić przy „osiemnastym”. Tu nie ma nad czym się zastanawiać. Trzeba to zrobić - tym bardziej, że dotychczasowe oznaczenia funkcjonujące na Wyspie Młyńskiej i Śluzie Miejskiej, prócz tego, że zostały ustawione błędnie w terenie (teraz już o tym wiemy), nie są opatrzone żadną informacją turystyczną. W Cekcynku oznaczono południk odpowiednim postumentem i dodatkowo wskazano miejsce za pomocą znaku informacyjnego.

Turyści odwiedzający nasze miasto, a i sami rdzenni mieszkańcy grodu, pytani o przestrzenny model kuli ziemskiej na wyspie z przekonaniem odpowiadali, że to rodzaj rzeźby. Należy to zmienić. Wstępnie urzędnicy w osobach wiceprezydenta Bydgoszczy pana Macieja Grześkowiaka poparli pomysł oznaczenia południka na płycie rynku. Teraz mamy jego finalny przebieg. Należny przygotować projekt i wcielić go w życie. Prace archeologiczne zostały zakończone i nie ma na co czekać.


Tak przebiega dokładnie południk w kierunku południowym. Azymut kilkadziesiąt centymetrów na lewo od rzeźby na pierwszym pietrze kamienicy w tle.



Trzy kobiety.


Łuczniczka Nova strzela w południk
To kolejny powód, dla którego wyznaczyliśmy przebieg południka w terenie. Miasto zamierza postawić w okolicach Opery Nova pomnik Łuczniczki Novej autorstwa Macieja Jagodzińskiego-Jagenmeera. Owa rzeźba jest współczesnym przedstawieniem Łuczniczki, która jest smuklejsza od pierwowzoru Ferdinanda Lepcke sprzed Teatru Polskiego. Skoro ma stanąć w okolicach Opery Nova, niech stanie na linii i wyznacza 18. południk kierunkiem, w którym strzeliła z łuku.


Skwer na rogu ul. Karmelickiej i Marszałka Focha. Dokładny przebieg południka w kierunku południowym.



I w kierunku północnym. Kierunek latarnia uliczna za klombem kilka centymetrów na zachód.


Takie miejsce jest na skwerze przy ul. Karmelickiej. Dlatego wyznaczyliśmy również tam przebieg linii. Nova Łuczniczka z powodzeniem może stanąć na obecnym klombie przy zbiegu ul. Karmelickiej i Marszałka Focha.
Będzie doskonale widoczna z drogi i chodnika. Miejsce jest odpowiednie z dwóch powodów.
Pierwszy to powód historyczny. Przed wojną pierwowzór Łuczniczki postawiono w niedalekiej odległości przy ul. Mostowej. Został on po wojnie przeniesiony do parku przed Teatrem Polskim. Drugi to powód „współczesny”. Skoro Łuczniczka, w mojej ocenie, ma nawiązywać do współczesnego symbolu miasta, niech stanie na „nowym” miejscu, właśnie na samym południku. Jestem przekonany, że będzie się dobrze komponować pod względem historycznym i architektonicznym. Miejsce jest do tego idealne i nie będzie przeszkadzało w przyszłości w czasie realizacji ewentualnych pomysłów na wykorzystanie Placu Teatralnego.



Wbijanie punktu pomiarowego w asfaltowy chodnik przy ul. Karmelickiej

Co dalej z Łuczniczką Nova?
Pan wiceprezydent Maciej Grześkowiak nie ma nic przeciwko pomysłowi postawienia Łuczniczki Novej na owym skwerze, zastrzegając, że trzeba dokładnie określić przebieg południka. W podobnym tonie wypowiedział się autor projektu rzeźby, podkreślając jednocześnie, że to będzie możliwe, jeśli uda się zagwarantować postawienie Łuczniczki na południku w takim miejscu, żeby ją odpowiednio dobrze wyeksponować.

Historia, geografia i współczesność
Nova Łuczniczka ma stanąć na kuli, aby była bardziej widoczna. Uważam, że owa kula w sposób przestrzenny może nawiązywać do kuli ziemskiej i siatki geograficznej. Na tym etapie prac nad pomnikiem wszystko jest możliwe.
Myślę wiec, że dogodniejszego miejsca na wyeksponowanie rzeźby nie ma. Taka forma łączyłaby historię, współczesność i geografię w jedno. Na klombie kwiatowym został wbity drewniany kołek z nabitym punktem pomiarowym. Każdy może go zobaczyć.


Znając już przebieg południka na skwerze przy zbiegu ul. Karmelickiej i Marszałka Focha, mam zamiar przekonać urzędników miasta do mojego pomysłu. W ciągu dwóch tygodni otrzymam od geodety raport z pomiarów punktów, przeprowadzony na Starym Rynku i skwerze przy ul. Karmelickiej. Raport będzie zawierał charakterystykę dokładności pomiaru oraz współrzędne w układzie geograficznym. Całość raportu razem z dokumentacją fotograficzną przekażę na ręce pana Prezydenta Konstantego Dombrowicza z prośbą o zajęcie stanowiska i pomoc w realizacji pomysłu.

Do tematu wkrótce powrócę.

Dziękuję serdecznie geodecie panu Mirosławowi Kawalir z firmy Geo-Inwest za pomoc przy wyznaczeniu południka.

-- czwartek, 12 sie 2010, 23:10 --

W lokalizacji wskazanych na zdjęciach znaczników 18 południka w Bydgoszczy nie ma nic dziwnego. Wystarczy trochę prześledzić historię, a okaże się, że od 1984 roku nawet oznaczony południk "0" w Greenwich wskazuje błędną lokalizację. Jak to możliwe? Sprawa jest bardziej prosta niż by mogło się wydawać. Otóż nie tak dawno, bo w 1984 roku w oparciu o nowe technologie, stworzono nowy model ziemi, a co za tym idzie nowy model siatki WGS84. Nowa siatka spowodowała przesunięcie południków o około 102 metry na wschód od ich pierwotnej lokalizacji. System GPS opiera się właśnie o ten model siatki.
Wystarczy przyjrzeć się mapom z przed 84 roku i wyraźnie na nich widać, że południk przebiegał wówczas właśnie przez wyspę młyńską.

Ewing.
Dokonaliśmy pomiaru również na Wyspie Młyńskiej. Wynik mnie zaskoczył. Teraz już wiadomo, że ów istniejący postument został błędnie oznaczony w terenie, mając na uwadze owe przesunięcie sprzed 84 roku o około 102 metry.
Wkrótce umieszczę dane.

-- piątek, 13 sie 2010, 09:02 --

Powracając do oznaczenia na Wyspie Młyńskiej.

Na początek zdjęcia.





Pomiar pierwszy. Rynek (południk na rynku) jest oddalony o 164,318 metry na wschód od punktu pomiarowego.



Pomiar drugi. Długość i szerokość geograficzna przy postumencie na wyspie.


Pierwszy pomiar oznacza (mierzony w miejscu postumentu południka na Wyspie Młyńskiej) że południk 18 przechodzący przez Stary Rynek jest oddalony o 164,318 metra. Przypomnę, że w 1984 roku w oparciu o nowe technologie Amerykanie, określili nowy model ziemi, a co za tym idzie nowy model siatki WGS84. To doprowadziło do przesunięcia nowej siatki geograficznej na wschód o około 102 metry od ich pierwotnej lokalizacji.
http://pl.wikipedia.org/wiki/Po%C5%82udnik_zerowy

Na marginesie dwa zdania.
Niestety nie mam informacji kiedy postawiono postument na wyspie. Czy uczyniono to przed 1984 rokiem rokiem, czy też po.
Z drugiej strony informacja taka wydaje się nie mieć znaczenia ponieważ i tak lokalizacja jest błędna, o czym niżej.

Powracając do rozważań.
Tymczasem różnica nie wynosi 102 metry tylko 164,318 metry. Oznacza to, że pierwotne i obowiązujące do dnia dzisiejszego oznaczenie w naszym mieści zostało błędnie wyznaczone o ponad 62 metry.

[bunkier]

Wydaje mi się ze postawienie globusa na wyspie miało charakter symboliczny. Mogli pomylić się celowo gdyż nie chciano stawiać postumentu w okolicach Fary.

[Maciej Kulesza]

To bardzo prawdopodobne. Nie mam sprecyzowanego zdania.

Informacje z strony TMMB

"W 1995 roku, Stefan Pastuszewski, wiceprezydent Bydgoszczy, wystąpił z propozycją upamiętnienia południka 18. Punkt na Wyspie Młyńskiej w sąsiedztwie białego spichrza określili fachowcy z UMK w Toruniu. Kulę z metalowych prętów, z południkami i równoleżnikami w tym zaznaczonym podwójną linią południkiem 18 oraz kierunkami świata N, S (północ, południe) wykonał rzemieślnik Zdzisław Jankowski spod Bydgoszczy, a kamienny cokół - Zakład Robót Publicznych w Bydgoszczy, którego dyrektorem była Elżbieta Sokołowska. Dojście wykonano z granitowych płyt wyłowionych z Brdy, w okolicy ul. Przyrzecze".

A więc wyznaczono południk wg nowej siatki geograficznej. Może rzeczywiście nie było miejsca w okolicach. Nie pozostaje nic innego jak zapytać pana Stefana Pastuszewskiego.

Postument na Śluzie Miejskiej też jest zagadką. Dlaczego?

Najpierw cytat za TMMB
"Postawiono go dla chwały bydgoskiej żeglugi. Cokół jednocześnie był wykonany w charakterze studzienki z kranem, z którego pobierano wodę dla barek przeprawiających się przez Śluzę Miejską. Żyjący jeszcze byli pracownicy Okręgowej Dyrekcji Dróg Wodnych (obecnie Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej) jak kierownik nadzoru wodnego Bogusław Drężek czy Eugeniusz Michalski a podobnego zdania jest jeden z najstarszych bydgoszczan Edumnd Czajkowski twierdzą, że postument pojawił się Bydgoszczy w latach 1957-1958. Być może chodziło też o wskazanie symbolicznego miejsca przebiegu południka nr 18."

Ta chwała jest zagadkowa bo nikt z znanych mi wodniaków o nim nie wiedział. W zeszłym roku pytałem bosmana który po Brdzie pływa od 20 lat. Gdy mu pokazałem postument nie wiedział o czym rozmawiamy.
Gdy pytałem obsługę śluzy również pan nie wiedział, że to ma symbolizować 18. południk.

Tak czy inaczej perełka jest bardzo ciekawa.

[Maciej Kulesza]

A tutaj się wszystko rusza i wyraźnie widać punkty pomiarowe na płycie rynku.
http://www.youtube.com/watch?v=mkAMDYQfevw

[Maciej Kulesza]

Rozmawiałem z Panem Grabowskim Grzegorzem z Bractwa 18 Południka i zadałem mu pytanie, dlaczego błędnie wyznaczono południk na Wyspie Młyńskiej.
Odpowiedział, że to była kwestia braku dokładności pomiarów.
Tak na marginesie, bractwo powstało 18 stycznia 2010 roku o godz. 18.00 (!). Zdaniem jego jest wyznaczenie na całej półkuli wschodniej przebiegu 18 południka oraz budowanie więzi między mieszkańcami miejscowości, przez które przebiega południk.
Przechodzi on przez centrum Bydgoszczy i Sztokholmu: w woj. kujawsko-pomorskim związanych jest z nim 34 miejscowości, w tym Cekcyn, Bysław, Bydgoszcz, Mogilno.

[bunkier]

Rozmawiałem z Panem Grabowskim Grzegorzem z Bractwa 18 Południka i zadałem mu pytanie, dlaczego błędnie wyznaczono południk na Wyspie Młyńskiej.
Odpowiedział, że to była kwestia braku dokładności pomiarów.

Coś mi tu nie pasuje, 15 lat temu dokładność pomiarów była równie dobra jak dzisiaj. Pewnie to była jakaś samowolka a dzisiaj nie ma "chętnych" do przyznania się.

[Maciej Kulesza]

Rozmawiałem z Panem Grabowskim Grzegorzem z Bractwa 18 Południka i zadałem mu pytanie, dlaczego błędnie wyznaczono południk na Wyspie Młyńskiej.
Odpowiedział, że to była kwestia braku dokładności pomiarów.

Coś mi tu nie pasuje, 15 lat temu dokładność pomiarów była równie dobra jak dzisiaj. Pewnie to była jakaś samowolka a dzisiaj nie ma "chętnych" do przyznania się.

W tym zapewne jest trochę racji. Niezręcznie jest się teraz przyznać do błędu. Owi "fachowcy" (cyt. za TMMB) to podobno byli studenci z UMK.

Powracając do naszego południku na rynku i pomysłu z Łuczniczką Nova. Na początku przyszłego tygodnia otrzymam raport z pomiarów geodezyjnych.
Jestem już po wstępnej wymianie korespondencji z Panem Jerzym Woźniakiem - Asystentem Prezydenta Miasta, aby oficjalnie na spotkaniu przekazać raport z pomiarów Panu Konstantemu Dombrowiczowi. Pozostała tylko kwestia dogrania dogodnego terminu. Chcę poznać pogląd Pan Prezydenta na pomysł z Łuczniczką i chcę dowiedzieć się kiedy rozpoczną się prace przy oznaczeniu południka na Starym Rynku.

Do tematu więc wkrótce powrócę.

[Maciej Kulesza]

Po raz pierwszy raz publicznie pokazuję przebieg 18 południka przez płytę Starego Rynku i skwer przy ulicy Karmelickiej róg Marszałka Focha.

Czerwonym mazakiem zaznaczono południk. Na rynku jest widocznych 5 punktów p1-p5. Na skwerze są dwa punkty p1 i p2. Dokładność oznaczenia w terenie wynosi mniej niż 1 cm.



Mapa Starego Rynku i przebieg południka.



Mapa skweru róg ul. Karmelickiej i Marszałka Focha.

Można powiększyć pod adresem
http://fotoforum.gazeta.pl/photo/5/xc/w ... UMHQXX.jpg
http://fotoforum.gazeta.pl/photo/5/xc/w ... ktAm5X.jpg

-- piątek, 27 sie 2010, 12:30 --

Czerwonym mazakiem zaznaczono południk. Na rynku jest widocznych 5 punktów p1-p5. Na skwerze są dwa punkty p1 i p2. Dokładność oznaczenia w terenie wynosi mniej niż 1 cm.

Wkradł się mały błąd w numeracji punktów. Powinno być:
Czerwonym mazakiem zaznaczono południk. Na rynku jest widocznych 5 punktów p1-p5. Na skwerze są dwa punkty p6 i p7.

Przepraszam

-- piątek, 27 sie 2010, 13:00 --

Informacje z strony TMMB

"W 1995 roku, Stefan Pastuszewski, wiceprezydent Bydgoszczy, wystąpił z propozycją upamiętnienia południka 18. Punkt na Wyspie Młyńskiej w sąsiedztwie białego spichrza określili fachowcy z UMK w Toruniu. Kulę z metalowych prętów, z południkami i równoleżnikami w tym zaznaczonym podwójną linią południkiem 18 oraz kierunkami świata N, S (północ, południe) wykonał rzemieślnik Zdzisław Jankowski spod Bydgoszczy, a kamienny cokół - Zakład Robót Publicznych w Bydgoszczy, którego dyrektorem była Elżbieta Sokołowska. Dojście wykonano z granitowych płyt wyłowionych z Brdy, w okolicy ul. Przyrzecze".

Doprecyzowuję wiedzę dotyczącą wyznaczenia "starego" południka na Wyspie Młyńskie.
Informacja pochodzi od Bractwa 18 Południka, które w kronikarski sposób zapisuje wszelkie wydarzenia związane z 18. południkiem. Pierwsza pozycja w "Wieści z 18 Południka":


"• W 1998 roku Okręgowe Przedsiębiorstwo Geodezyjno-Kartograficzne w Bydgoszczy na zlecenie dyrektora Wydziału Gospodarki Komunalnej i Ochrony Środowiska Urzędu Miejskiego – Zbigniewa Woźniaka wytyczyło przebieg 18 południka przez Wyspę Młyńską. Obliczenia wykonali 5 lutego 1998 roku: dr Zenon Kozieł i dr Kazimierz Marciniak. W operacji udział wzięli Zbigniew Kudelski i Henryk Siuda. Monument dokumentujący przebieg 180 wykonał Zdzisław Jankowski (siatka ziemska, z zaznaczonym podwójną linią, południkiem 18 oraz kierunkami świata), zaś kamienny cokół Zakład Robót Publicznych."

Tyle z kronikarskiego obowiązku.

[Maciej Kulesza]

Apel do Pana Dyrektora Opery Nova.

Prezydent jest na tak dla 18. południka.
18. południk ma być oznaczony na płycie Starego Rynku, może nawet podświetlony. Ale czy Łuczniczka Nova stanie na tej długości geograficznej przy ul. Karmelickiej? To już nie zależy od miasta - odpowiedział prezydent Konstanty Dombrowicz.

W ostatni dzień wakacji, 31 sierpnia 2010 roku, spotkałem się prezydentem Konstantym Dobrowiczem, w celu przekazania dokumentacji z pomiarów przeprowadzonych w czasie wyznaczania przebiegu południka.
Przypomnę, że Mirosław Kawalir geodeta z firmy Geo-Invest pochodzący z Lidzbarku Warmińskiego, a zamieszkały teraz w Bydgoszczy, razem z portalem MM Bydgoszcz, profesjonalnie, z dokładnością do centymetra wyznaczył go za darmo.

Na płycie Starego Rynku zostały umieszczone punkty pomiarowe w formie pięciu metalowych bolców, które służą do stabilizacji punktów tyczonych. W czasie spaceru warto ich poszukać między kostką brukową.

Prezydent jest na tak.
Dowiedziałem się, że już w przyszłym roku rozpoczną się przygotowania do prac związanych z rewitalizacja płyty Starego Rynku i przyległych uliczek.
- Nie będzie to inwestycja w zabudowę zachodniej pierzei, ale m.in. wyeksponowanie pod szkłem pozostałości renesansowego ratusza - informuje prezydent. Zadaniem architektów będzie również wyeksponowanie oznaczenia przebiegu południka na płycie rynku - dodaje Konstanty Dombrowicz.
Pomysł, o którym słyszał prezydent bardzo mu się podoba. - To ciekaw inicjatywa, można by podświetlić przebieg południka lampkami LED - sypie pomysłami i planami mój rozmówca.

Nad rozłożonymi mapami z oznaczonym przebiegiem południka, rozmawiamy o tradycji obchodzenia osiemnastych urodzin przy 18. południku.

Co dalej z Łuczniczką Nova?
Sprawa z postawieniem postumentu na południku przy skwerze na ul. Karmelickiej komplikuje się z kilku powodów.
- To dobry pomysł. Niestety miasto nie jest inwestorem i pomysłodawcą ustawienia Łuczniczki Nova - informuje prezydent.
Pomnik, zgodnie z ustaleniami między Operą Nova, a fundatorami, ma stanąć na terenie należącym do Opery Nova. Umowa została już podpisana, a pomnik ma być odsłonięty jesienią tego roku. Ponieważ jest to element małej architektury, miejski konserwator nie musi wydawać zgody.

Wystarczy mniej niż 100 metrów
Mimo prób nie udało mi się porozmawiać z zastępcą dyrektora opery, panem Zbigniewem Ostrowskim, który odpowiedzialny jest za realizacje projektu.

Wielka szkoda, że prywatni sponsorzy i Opera Nova nie biorą pod uwagę, że przesuwając lokalizację południka o mniej niż 100 metrów, nadadzą pomnikowi nowoczesnego i ponadczasowego wymiaru, w nawiązaniu do tradycji historycznych.
W tym miejscu zwracam się do Dyrektora Opery Nova Pana Macieja Figasa z serdeczną prośbą o rozważenie przesunięcia lokalizacji pomnika. Proszę dać szansę i połączyć dar od geografii, razem z historią i współczesnością w jednej linii na 18. południku.

[Maciej Kulesza]

Stefan Pastuszewski o obeliskach 18. południka.

Mowa o obeliskach na Wyspie Młyńskiej i przy Śluzie Miejskiej.

Cytat:
"Obydwa obeliski zostały ulokowane według innego systemu obliczeń. Obelisk przy Śluzie Miejskiej został ulokowany w oparciu o elipsę Hayforda z 1810 roku.
Miejsce obelisku na Wyspie Młyńskiej wyznaczono według systemu WGS-84 dla elipsoidy Bessla z 1841 roku.

W owym czasie nie było jeszcze systemu GPS. Trzeba jednak wiedzieć, ze oznaczenie współrzędnych geograficznych tą metodą na terenie miejskim odbywa się przy tolerancji aż 3 metrów. Tak więc każdy pomiar będzie dawał inne wyniki.
W związku z tym w pewnym momencie trzeba będzie przebieg 18 południka przez Bydgoszcz uśrednić."

Pełen tekst jest na stronach MM Bydgoszcz
http://www.mmbydgoszcz.pl/7758/2010/9/8 ... egory=news

[Maciej Kulesza]

18. południk łączy

Podczas sobotniego (11 września 2010) festyn w dwu wsi Brzoza Bydgoska - Przyłęki zostanie wystawiona tablica „18 południk łączy”. Uczynią to przedstawiciele „Bractwa 18 południka”-Grzegorz Grabowski i Jerzy Raś. Obydwie wsie należą do różnych gmin (Nowa Wieś Wielka i Białe Błota), choć w istocie stanowią jeden organizm społeczno-urbanistyczny. 18 południk – „zszywa” te wsie i może stać się symbolem integracji.
źródło: Akant

[mariw]

Ostatnio badam kwestię wędrującego 18 południka w Bydgoszczy i sprawdziłem jak wygląda jego przebieg przy różnych elipsoidach, o których mowa powyżej. Użycie elipsoidy Bessela z 1941 roku w latach 90 wydaje mi się dość dziwne, bo to bardzo historyczny model. Od 1956 roku w Polsce obowiązywała elipsoida Krassowskiego.

W każdym razie, przy zastosowaniu żadnej z tych 3 elipsoid (WGS84, Bessel, Krassowski) 18 południk nie przebiegał w miejscu obelisku na Wyspie Młyńskiej. Wg. obowiązującej w polskiej geodezji wówczas elipsoidzie Krassowskiego, południk 18 przebiega w tej okolicy po wodach Młynówki - widać to na wojskowych mapach topograficznych 1:50k z roku 1989. Najbardziej prawdopodobnym wydaje mi się, że południk został wyznaczony na podstawie elipsoidy Krassowskiego, a lokalizacja pomnika była po prostu najbliższą sensowną w okolicy. Taka dokładność w czasach, gdy GPS nie był powszechny była aż nadto wystarczająca.

Przebieg południków widać na poniższej mapie.
Linia czerwona - elipsoida WGS-84
Linia niebieska - elipsoida Krassowskiego
Linia zielona - elipsoida Bessela

http://tinyurl.com/18poludnik - warto przełączyć podkład np. na OSM, żeby móc powiększyć mapę.

[Maciej Kulesza]

Dziękuję za wyjaśnienie problemu z elipsoidami. Próbowano mi wyjaśniać, że różnice wynikają z innego odniesienia do elipsoidy w minionym czasie pomiarowym.

Teraz wiemy ponad wszelką wątpliwość, że obelisk na Wyspie Młyńskiej jest ustawiony w błędnej lokalizacji!!!

[Stanislaw]

A ja sobie mieszkam na 18-tym południku... GPS zasłania widok na Bydgoszcz.

[Maciej Kulesza]

Z 81 metrów powinieneś Bydgoszcz widzieć