Druga Wyspa (przy WSG)

[BYDZIAK 1958]

^^^ W końcu dotarłem na 'wyspę', by zobaczyć, czy można obliczyć wiek tego dawnego drzewa, na którym była kiedyś 'platforma'. Niestety, stan pnia ('dziurawego'), nie pozwala przynajmniej takiemu laikowi jak ja, na odczytanie jego wieku. Dendrolog nie miał by pewnie z tym problemu. Łatwiejsze do 'odczytania' są leżące obok kawałki, chyba jego konarów. Zresztą tuż obok tego pnia, jest drugi podobny, 'mało czytelny' pień.

[BYDZIAK 1958]

^^^
W czasie spaceru do tego miejsca, spotkałem dawnego sąsiada - kolegę, (Włodka K.) dużo starszego ode mnie. Oczywiście spytałem go o to, jak pamięta wyspę. On ze swoimi kolegami buszowali tam w pierwszej połowie lat sześćdziesiątych. 'Wyrośli z tego', tuż przed połączeniem wyspy z lądem ok 1969 roku. Opowiadał np o tym, jak jeden z nich, chyba w czasie przechodzenia na wyspę wpakował się w jakieś grząskie błoto czy bagienko. Że wydostał się z niego, dzięki podanemu mu sporego kija czy bosaka... (Drobną część jego wspomnienia nagrałem aparatem, a jego zdjęcie z kadru wstawiłem poniżej)
On nadal mieszka na Naruszewicza, pod jedynką. Zapomniałem go spytać, czy nasz inny starszy kolega mieszka jeszcze pod piątką. Bo ten, (Marek K.) to pewnie by mógł więcej powiedzieć, należał wtedy do tych 'łobuziaków'.

A przy okazji, Włodek powiedział mi, że do początku lat sześćdziesiątych teren po drugiej stronie Brdy, przy 'dyrekcji', podzielony był na działki. Jedna z nich należała do jego rodziców. Też ma wspomnienia, z nią związane.

[BYDZIAK 1958]

Właśnie kol. mariw udostępnił nieznane stare zdjęcie lotnicze.
W końcu wyspa została podana nam jak na tacy. W dniu, gdy zrobione zostało to zdjęcie, jej północną krawędź opływały jak wynika ze zdjęcia 3 'rowy', pokazane strzałkami. Być może te wysepki miedzy rowami, to odsłonięte płytkie w tym miejscu dno Brdy, w czasie niższego poziomu wody.
Wciąż jestem pod wrażeniem tego wyjątkowo cennego zdjęcia.
Tajemnicą pozostanie przyczyna, dla której nie pokazywano tej wyspy na mapach.

[GrapHite]

Pan Włodzimierz mieszka nadal, czy ma okno na stronę z torowiskiem?

[BYDZIAK 1958]

^^^ Mieszka tam nadal i ma okna po obu stronach budynku.
Jeszcze raz dodam, że to zdjęcie z wyspą ucieszyło mnie. Bo był już taki moment, że pod wpływem wyrażanych tu wątpliwości forumowiczów, byłem skłonny uwierzyć w teorię, że wyspa sama się nagle zaczęła tworzyć zaraz po wojnie...

[Hrab]

Wyspa w lutym 2014 r.
Patrząc z boku na wysokość wyspy należy odrzucić teorię (którą sam głosiłem)o naniesieniu materiału przez wodę jako jedynej przyczynie jej powstania.
Nakładka z mapą z 1876 roku pokazuje, że wyspa jest wynikiem prostowania koryta rzeki i po części składa się z materiału dawnego gruntu brzegowego, a po części z materiału wybranego przy kopaniu koryta. Natomiast zamknięcie obiegu wokół wyspy i powstanie półwyspu to nanoszenie materiału, czyli są trzy źródła budulca wyspy.
Teoria ta jest niepewna, bo są też mapy pokazujące w tym miejscu bardzo szeroką wodę bez wyspy.
Trzeba znaleźć jeszcze starsze zdjęcie lotnicze

[BYDZIAK 1958]

^^^
Dla porównania ze zdjęciem Hraba, prawie taki sam, ale starszy widok na to miejsce.

[BYDZIAK 1958]

Mariw pokazał kolejne zdjęcie lotnicze, tym razem z 1941 roku. I mamy kolejną niespodziankę w sprawie 'wyspy'. Tym razem wygląda to tak, jak by ją 'budowano'. 'Tworzenie' jej mogło trwać w okresie ze dwóch lat...
W 1944 już była.

[Hrab]

Kilka niedawno zrobionych zdjęć potwierdzających całkowicie powstanie wyspy drogą nasypania materiału rękoma ludzi i z użyciem maszyn. Teren jest stosunkowo wysoko ponad poziomem wody. Widać stare mury będące pozostałościami zabudowy przemysłowej garbarni. Ten długi mur był chyba kiedyś na samym brzegu rzeki w dawnym korycie.
Na rogu jest resztka jakiejś starej wieżyczki (obecnie dyżurka ochrony) - ciekawe, czy można ją znaleźć na zdjęciach fabryki.

[BYDZIAK 1958]

Spoglądając jeszcze raz na to zdjęcie lotnicze z 1941-go, można by założyć, że te jasne przebarwienia w wiadomym zakolu Brdy, to reszta piachu przyniesionego przez wodę w 1939... Możliwe, że nadal przeszkadzało to w żegludze i na tyle, że okupant postanowił z tym skończyć i pogłębić rzekę. Wyciąganego z wody piachu, pewnie z powodu oszczędności, nie wywożono daleko. Brda była tu dosyć szeroka... I pewnie w ten sposób i wtedy, 'usypano' wyspę'.

[Maciej Kulesza]

Bydziak. Tak przy okazji wyspy i wspomnianych zdjęć lotniczych. Zobacz jak powstała "wyspa ptasia" przy Kartodromie. Myślałem że powstała wcześniej.

[BYDZIAK 1958]

Bydziak. (...)
Zobacz jak powstała "wyspa ptasia" przy Kartodromie.

Czy dałeś tu jakieś zdjęcie? Nic mi się nie pokazuje...

[BYDZIAK 1958]

Fragment z jednego zdjęcia lotniczego, z tych ostatnio opublikowanych. lata trzydzieste. Wyspy na nich jeszcze nie ma. Całkiem możliwe, że powstała w czasie okupacji, z 'piachów' bagrowanej Brdy, tych które spłynęły tam po wydarzeniach z początku wojny.

[BYDZIAK 1958]

Inny widok na dawną wyspę.

[BYDZIAK 1958]

Cztery lata temu Hrab wstawił 5 zdjęć i napisał :

Kilka niedawno zrobionych zdjęć potwierdzających całkowicie powstanie wyspy drogą nasypania materiału rękoma ludzi i z użyciem maszyn.
(...)

Stałem się właśnie posiadaczem nowej książki napisanej przez Krzysztofa, (polecam), w której jest sporo ciekawych, starych zdjęć lotniczych.
Na jednym z nich także widać wyspę, chyba również w okresie powstawania. Sugeruje to rozprowadzony po niej 'piach', wyglądający jak zaorany. A sama wyspa ma malutką sąsiadkę po stronie południowej, (zaznaczonej na żółto), która być może później została połączona z dużą wyspą. Po północnej stronie, jest podobnie. Można odnieść wrażenie, że i tu zaznaczone na żółto miejsce to 'woda' oddzielająca od głównej wyspy jej część 'górną'. Obszar ze znakiem zapytania ma ciekawy wygląd. Zdjęcie jest 'zimowe'. Kry to chyba nie są. Może wiatr wywołał powstanie małych, krótkich fal, w których odbijało się światło słoneczne...

[BYDZIAK 1958]

Na FB pojawił się piękny wpis pana Andrzeja Andrzejewskiego, który wspomina swoje młode lata. (Dziesięciolecie 1950-60) Był z mojego fyrtla, (rejon ul.Naruszewicza), a więc i wyspa była jemu bliska. Tak ją opisuje:
" (...) ... mieliśmy również zapędy i m p e r i a l n e. Chodziło głównie o „zamorską” wyspę. U wylotu ulicy Naruszewicza w stronę Brdy, parę metrów od brzegu wystawała z wody niewielka, zakrzaczona wysepka – dzisiaj w pełni zagospodarowany uczelniany półwysep. Oczywiście największe zakusy mieli na nią chłopaki z Łokietka, zatem trzeba było kilku zażartych bitew, zanim wzięliśmy wyspę w całkowite posiadanie.- Do niczego nie przydatna, ale była naszą dumną kolonią. (...) "

[Hrab]

Patrząc na te solidne mury brzegowe wyznaczające dawny brzeg koryta po zachodniej stronie w czasach kiedy nie było wyspy i analizując wszystkie zebrane tu informacje wydaje mi się, że po wyprostowaniu koryta utrzymywano powstałą zatokę jako strefę oczekiwania większej ilości barek przy śluzie. Jednak z czasem nastąpiło zamulenie dna naniesionym materiałem. Na ten materiał sypano piach i muł z pogłębiana i nie tylko. W końcu zasypano teren wysoko jak to widać dzisiaj. A z jakiego czasu jest to ostatnie zdjęcie Bydziak?

[BYDZIAK 1958]

^^^
To fragment zdjęcia, jak wynika z opisu, z 1944 roku. (Dodam, że z innych szczegółów, winnych częściach zdjęcia przypuszczam, że zostało zrobione ok g 11-tej rano). Przypuszczam, że jasność pola oznaczonego znakiem zapytania, to odbijające się światło słońca od fal wody, przy specyficznym wietrze... Oczywiście mogę się mylić.
Poniżej podobny widok, również opisany jako 1944r.