Bielany (Wspomnienie)

[BYDZIAK 1958]

Niedawno Stanisław przypomniał tą nazwę. Dla mnie była to 'zwykła' aleja parkowa, ciągnąca się wzdłuż starego kanału, począwszy od ul Grottgera, a kończąca się na styku z ul Jackowskiego.
Około samego końca lat sześćdziesiątych zobaczyłem tabliczki z nazwą (może odnowione), które wtedy mnie zaskoczyły. Zawsze było mówione po prostu: 'Idziemy na śluzy'. Potem się najwyżej jeszcze precyzowało, na które. W środowisku, w którym dorastałem, nazwa 'Bielany' nie istniała.

Spojrzałem na przedwojenne mapy. Na jednych tej nazwy nie ma. Inna pokazuje cały 'park' oznaczony jako Bielany...

[BYDZIAK 1958]

Plan miasta z 1945 roku, alejkę Bielany pokazuje tak jak ulicę. Spoglądając jeszcze na inne stare mapy, zauważyłem ciekawostkę. W połowie parku pokazany jest obiekt opisany słowem "Denkmal". Ta nazwa oznacza chyba coś w rodzaju pomnika. Ojciec opowiadał mi, dawno temu, że stało nad kanałem wielkie drzewo, pod którym ponoć spoczął sam Frycek, w czasie wizytacji budowy kanału. Tablica na drzewie, która to upamiętniała, została usunięta bodaj w okresie międzywojennym. Ja, oczami wyobraźni, widziałem to drzewo nie tam, lecz w okolicy śluzy V. Teraz zastanawiam się, czy ten "Denkmal", to był jakiś pomnik, czy może 'to' drzewo...

[MWS]

W miejscu tym ustawione było (o zgrozo!) popiersie kolejnego wstrętnego prusaka, „zausznika”, jeszcze bardziej wstrętnego Fryderyka Wielkiego, -
- Franza Balthazara Schönberg von Brenckenhoff.
Oba te indywidua, działając wespół w zespół, zbezcześciły dogłębnie polskie bagna i łąki, pomiędzy Bydgoszczą a Nakłem, bezsensownym, nikomu niepotrzebnym tworem znanym pod nazwą „Kanał bydgoski”.
Obiekt ten, to ewidentny akt dywersji obliczonej na długie lata, do dnia dzisiejszego kładzie się cieniem na estetyce i burzy ład przestrzenny naszego pięknego miasta.
Co gorsza, stanowi pretekst działań elementów zdecydowanie anty-Polskich, które to przeznaczają środki, tak miejskie, jak i z UE, na utrzymanie tego molocha, (zamiast wspomóc np. lokalne parafie).
Wywrotowcy ci mają czelność afiszować się swoimi wypaczonymi poglądami, wychwalając i propagując ten godny pożałowania obiekt – vide muzeum.
W tej sytuacji, uprawnionym, prawdopodobnie, będzie tutaj określenie „zakamuflowana opcja pruska”.
Tors Brenckenhoff-a został, w 1920 roku, eksmitowany do Piły, wraz figurą swojego protektora i szczęśliwie słuch po nim zaginął.

[BYDZIAK 1958]

^^^
MWS, dzięki za przypomnienie kawałka 'ciemnej strony historii'.

Teraz chyba nadeszła już pora na parę zdjęć. Na początku należało by odnotować, że 'wejście' w dawne Bielany nadal istnieje. Obecnie jest to północny chodnik tej części ul. Focha. Po jego prawej stronie stał sobie 'kiosk z piwem'. (Zaznaczony na niebiesko) Miał swoich stałych klientów. Ale zbankrutował i został zlikwidowany, niedługo po otworzeniu nowej pobliskiej pijalni, (której też już tam nie ma), widocznej jeszcze na tym zdjęciu. Tuż za kioskiem była stała budka, w której się mieściła jedna z bardzo wielu podobnych, rozlokowanych chyba we większej części miasta, 'Strzelnica Sportowa'. (Zaznaczona na czerwono) Strzelało się tam z wiatrówek do tarczy, lub kwiatków, zrobionych z kolorowego papieru i drutu. Innym celem była też np. piramidka, ustawiona z metalowych walców. Po dobrym strzelaniu do tarczy można było wygrać drobne prezenty.
Obecnie, mozna spotkać, szczególnie w czasie różnych festynów, podobne, 'objazdowe strzelnice', kuszące czasem i dosyć cennymi nagrodami, za 'dobre strzelanie'.

Do ilustracji 'starych widoków' użyję zdjęć prywatnych.
Mam kilka takich z wiosny 1959. Ujęcie to zostało zrobione lekko ukośnie w kierunku wschodnim. Okazałe drzewo po prawej stronie, stało niemal na przedłużeniu osi Kącika. (Podobne spore drzewo rosło bliżej Multikina) Za nim, była ogrodzona malutkim płotkiem piaskownica dla dzieci i ławki. Z lewej strony, stojący na dalszym planie chłopiec, znajduje się w miejscu, gdzie było wejście do 'nowej pijalni'...

[BYDZIAK 1958]

Szlak 'Bielany' w stronę wschodnią. Dawniej i dziś.

[BYDZIAK 1958]

Rejon miejsca, w którym jeszcze dawniej, stał niesłuszny pomnik.

[BYDZIAK 1958]

Tuż przed końcem Bielan, przed ulicą Jackowskiego, za budynkiem po prawej stronie, w czasach mojego dzieciństwa, był jeden z wielu tego rodzaju i w tym czasie 'plac zabaw', zwanych wtedy Ogródkami Jordanowskimi. Tam robiliśmy z kolegami 'zawody' na jak najdalszy wyskok z huśtawki...
Obecnie ten placyk jest pusty.

[BYDZIAK 1958]

^^^
Gdyby stojąc w miejscu fotografa na zdjęciu wyżej, obrócić się do tyłu, cofnąć się w czasie i przejść ze 50 metrów, zobaczylibyśmy taki widok :

[marian133]

Pięknie
Jeśli chodzi o to miejsce, to interesują mnie dwie rzeczy.
Mianowicie, co było kiedyś w miejscu zaznaczonym czerwoną strzałką (staw? czy to wgłębienie terenu było po prostu zwyczajnym wgłębieniem?)
I w którym miejscu znajdowała się słynna restauracja.

[BYDZIAK 1958]

To wgłębienie powstało w czasie budowy 'nowej Królówki'. 'Dno' jest na 'starym' poziomie. Dwie nitki jezdni - wschodnia i zachodnia, oraz chodnik, utworzone zostały na podniesionym, usypanym nowym poziome. Północna krawędź jest 'stara'. Na niej był szczelny drewniany parkan, który początek miał przy murze Jutrzenki, a kończył się w rejonie obecnego Multikina. Odgradzał tereny 'Bielan' od domowych ogródków działkowych, należących do budynków po południowej stronie ul Garbary.

Ta restauracja na zdjęciu wyżej, jest chyba tą z okolic VI śluzy.

Tak wyglądał ten parkan, ok 1961-go roku.

[marian133]

No i zagadka "dziury" rozwiązana.
Dziękuję

[BYDZIAK 1958]

Natrafiłem w necie na starą pocztówkę 'Bielan'. Wydaje się, że pokazuje widok w stronę zachodnią. (Po lewej stronie kanału ul. Wojewódzka) Ale po lustrzanym obróceniu zdjęcia, (Wojewódzka była by po prawej stronie) widok też się pokrywa z dawną rzeczywistością.
Trudno ocenić, czy widok na pocztówce jest właściwy, czy odwrócony.

[MWS]

Od II śluzy - do kamiennego mostu, południowy brzeg kanału był podniesiony, umocniony i zabezpieczony solidną drewnianą barierą, bo biegła tam ulica (Canalstr./Wojewódzka).
Równoległy, północny, brzeg to były planty – brzeg niski (najprawdopodobniej faszynowany), trawnik, krzaki, drzewa + alejka.

[BYDZIAK 1958]

^^^ Było tak jak piszesz. I dlatego, jeśli na pocztówce wyżej, południowym brzegiem jest ten lewy, to na 'lustrze' jest ten prawy. W obu przypadkach ten widok wydaje się naturalny. Niewyraźnie widoczne budynki, słabo pomagają w identyfikacji.
Poniżej 'lustrzane odbicie'.

[MWS]

[BYDZIAK 1958]

^^^ Wielki SZACUN.
O tym kominie to nawet nie pomyślałem, nie wspominając, że go tam nie zauważyłem.

[seth]

Jestem pod wrażeniem To się nazywa profesjonalna robota

[StaraBydgoszcz]

Nie wiem, ale wydaje mi się że to nie jest ten sam dom podpisany numerem 3

[BYDZIAK 1958]

^^^ Przypuszczam, że na ostatnim zdjęciu mamy wygląd budynku po jakiejś przebudowie. Dolna połowa dachu ma już inne dachówki i pozbawiona jest 'okienek',(choć nie do końca). Przebudowano również nieco okna na parterze, a jedno zamieniono na dodatkowe drzwi. Wyszło by na to, że na obu ostatnich zdjęciach, jest ten sam 'domek 3'.

[MWS]

Bo to jest ten sam domek tylko w różnych latach. (1900 i 1958)
Te dwa wizerunki dzieli ok. 50lat, w tym wojna i komuna – więc różnice w wyglądzie dziwić nie powinny.
Wiele wskazuje na to że, na starszym zdjęciu, budynek posiada już z 50 lat stażu, jak nie więcej.