Ulica Dworcowa

[zecer]

Ze zdziwieniem skonstatowałem, że nie ma wątku dotyczącego ul. Dwrocowej.
A chciałem się zapytać o "Sarajewo" czyli wieżowiec Eltry a dokładniej co przed nim stało, czy zachowały się jakieś widoki tej kamienicy?
W 1907 r. mieścił się tam "zakład rozrywkowy" - "Gambrinus Variete" z ogrodem.

[zecer]

Rzuciłem okiem do Księgi Adresowej na rok 1936/37. Właścicielem posesji 81 i sąsiedniej 83 był Browar Obyw[atelski] T. z o. p.
Działki te połączone były [?] z posesją Unii Lubelskiej 4 - własność Browaru Wielkopolskiego (wł. Witold Czajkowski i Jan Lewandowski)

kawalek.jpg (129.47 KiB) Przejrzano 15352 razy

Według informacji z powojennej prasy posesja pod nr 81 została spalona 29 stycznia 1945 r.

[BYDZIAK 1958]

Przejrzałem swoje pliki z myślą, że może znajdę jakieś ujęcie z obiektem przed wieżowcem Eltry. Niestety, to co miałem na myśli, nie obejmuje tego miejsca.
Nie pamiętam dokładnie, gdzie te pocztówki złowiłem.

[wojtek1958]

[StaraBydgoszcz]

Tak przy okazji chciałem zapytać , czy ktoś z Was ma może jakieś informacje na temat kamienicy, a właściwie jej fragmentu ze zdjęcia Wojtka (widać ją po prawej stronie)?

[BYDZIAK 1958]

^^^ Przypuszczam, że chodzi Ci o nie istniejący już budynek na dawnym narożniku Fredry - Dworcowa. Nie natrafiłem na jego zdjęcia. Krąży po sieci ujęcie od strony 'Królówki', na którym również widać tylko fragment ( z lewej ), tego domu.

[StaraBydgoszcz]

No nie, chodzi mi o tą dużą kamienicę ze zdjęcia, które umieściłeś

[BYDZIAK 1958]

^^^ Mało wiem o tym budynku. Zapewne powstał na przełomie XIX - XXw. Chyba w pierwszej połowie lat 70-tych, jego parter zamieniono w duży sklep 'elektryczny'.

A wracając do samej ulicy, warto przypomnieć choć trochę jej historii.
Znano ją już od średniowiecza i pewnie dłużej. Wtedy była zwykłą drogą, prowadzącą na Koronowo.



Na planie Lindnera z 1800 roku, droga wygląda już na peryferyjną ulicę, kończącą się 'placem', przed ziemią folwarku Bocianowo. (Miejsce oznaczone czerwonym kołem). To rejon dzisiejszego jej skrzyżowania z Kr.Jadwigi i Fredry. Dalej szlak po staremu, prowadził do Koronowa, obecną dzisiejszą ul Saperów.
Być może istniał już wtedy budynek zwany 'Leśniczówką'. (Wskazany czerwoną strzałką) Po 50-ciu latach, dużo się tam zmieniło. Budowę dworca żelaznej kolei, która do nas dotarła, wyznaczono na Bocianowie. Trudno jest zrozumieć decyzje o takiej lokalizacji. Daleko od centrum... Może liczono na rozwój miasta w tym kierunku. Kolej i dworzec zamknęły w poprzek ulicę i nastał czas jej właściwych narodzin. Miała już swój nie tylko początek, ale i koniec. Wśród coraz to nowszych budynków, pojawiały się i perełki...

[wojtek1958]

[BYDZIAK 1958]

^^^
Ten okazały, nieistniejący już budynek, występuję jeszcze na innej, kolorowanej pocztówce. Ale po kolei...

Najstarszy widok na początek ulicy, od strony Gdańskiej, pokazuje pocztówka sprzed końca XIXw. Inne są jeszcze budynki po obu stronach początku Dworcowej. W bruku, wyraźnie widać wklęsłe odpływy 'deszczówki'?
A może ktoś ma jeszcze starszy widok tej części ulicy?

[BYDZIAK 1958]

(...)
A chciałem się zapytać o "Sarajewo" czyli wieżowiec Eltry a dokładniej co przed nim stało, czy zachowały się jakieś widoki tej kamienicy?
W 1907 r. mieścił się tam "zakład rozrywkowy" - "Gambrinus Variete" z ogrodem.

Na jednym z planów miasta z 1939r., na tym obszarze naniesiony jest skwer.

[BYDZIAK 1958]

Osoby przyjeżdżające koleją do miasta, chcące dotrzeć do centrum, musiały średnio pokonać ok 1,5 km drogi pieszo. Oczywiście można było skorzystać z dorożki. Były to jednak czasy, w których, we wielu miastach, zaczęto budować pierwsze linie tramwajowe. Trudno dopatrzyć się na poniższej pocztówce, bezpośrednio nad torami kabli. Możliwe więc, że zrobiona została w czasach tramwaju konnego, czyli przed 1895 rokiem. Ale widoczne inne kable sugerują, że pierwsza elektrownia w mieście, raczej już działała.

[BYDZIAK 1958]

Dla przyjezdnych, Dworcowa była pierwszą napotykaną ulicą handlową. Potoki pieszych zapełniały jej chodniki, utrudniając czasami przemieszczanie się przechodniom. poruszającym się 'swoim rytmem'. Tak było mniej więcej do czasu budowy pierwszych 'marketów'.

[WDW]

Bydziaku, w periodyku Koleje Małe i Duże pisano, iż lokalizacja dworca kolejowego w Bydgoszczy wiązała się z kwestią dostępności gruntów na terenie miasta. Podobnież brano pod uwagę inne lokalizacje, ale odpowiednią działkę zgodził się sprzedać jedynie właściciel owego terenu. W początkach funkcjonowania kolei w Bydgoszczy, nawet gazety miały narzekać na kiepskie skomunikowanie dworca z centrum, Dworcowa była wówczas nieutwardzonym piaszczystym traktem.

[zecer]

Trzeba też pamiętać, że takie a nie inne ustyuowanie dworców kolejowych jest także czynnikiem miastotwórczym.

[BYDZIAK 1958]

^^^ Zgadza się. Jest tak jak piszecie. Jednak rozwój i rozbudowa miasta była w stronę wschodnią, początkowo blisko rzeki. Tereny 'za dworcem', chyba nie interesowały inwestorów. Jakże inaczej wyglądało by dzisiejsze centrum, (pewnie w innych granicach), gdyby te sto lat temu, stawiano nowe obiekty po stronie Jachcic i w kierunku północnym. Być może teraz dworzec był by bardziej w 'środku miasta'.

Jeszcze jedno wspomnienie stałych tłumów na Dworcowej, w czasach PRL-u.

[krzysztof drozdowski]

Ja jako ciekawostkę mogę dodać, że w 1921 roku planowano przemianowanie ulicy Dworcowej na Kazimierza Wielkiego. Projekt trafił pod obrady Rady miejskiej gdzie jednak został odrzucony.

[BYDZIAK 1958]

^^^ O tym nie wiedziałem.

Od niedawna na część ulicy wróciły tramwaje, z którymi wiązano też nadzieje, że ulica ponownie ożyje. Z moich subiektywnych obserwacji mogę powiedzieć, że tamta dawna, wąska, ale pełna życia i pospiechu Dworcowa, chyba nie wróci.

[wichura]

Bydziaku, w periodyku Koleje Małe i Duże pisano, iż lokalizacja dworca kolejowego w Bydgoszczy wiązała się z kwestią dostępności gruntów na terenie miasta..

Przewodnik na jednej z ostatnich wycieczek po mieście, na której byłem zaskoczył mnie stwierdzeniem, gdzie rozważano alternatywne lokalizacje dworca. Ale nie znalazłem nigdzie potwierdzenia. Podobnie, jak nigdy nie słyszałem wcześniej wspomnianych lokalizacji. Jedna z nich to Kaszubska (na wysokości pl. Kościuszki), zaś druga to ok. dzisiejszego przystanku osobowego na Leśnym. Jednak i druga lokalizacja zaskakuje zważywszy, że może i tam prowadzono negocjacje z właścicielami gruntów, ale i tak przecież należało zdobyć tereny pod położenie torów. Jeśli tych miejsc ów przewodnik nie wziął z kosmosu to dziś rolę Dworcowej pełniłaby Pomorska. Zaś lokalizacja na Leśnym stworzyłaby prawdopodobnie inną osadę poza terenem miasta bo odległość od centrum miasta była zbyt wielka, aby cały ów teren udało się przed 160 laty zabudować

[Andrzej]

W książce "Węzeł kolejowy Bydgoszcz" wymienione są trzy rozważane lokalizacje dworca.
Pierwsza, na Bocianowie (w obecny miejscu). Początkowo właściciel folwarku, Theodor Livonius, stawiał wygórowane warunki finansowe. Ustąpił, gdy Wilhelm Peterson zaproponował bezpłatne przekazanie gruntu na Okolu (po prawej stronie Brdy) - to ta druga lokalizacja.
Trzecia - to tereny przy wylocie gościńca gdańskiego (czyli obecne Leśne). Argumentem były niższe koszty zakupu ziemi, a za zaoszczędzone pieniądze można by wybudować ulicę, która mogłaby się stać centralną arterią miasta (co i tak się stało - ale znacznie później).