portów - wewnętrznego i zewnętrznego, przyczyniło się zdecydowanie do poprawy żeglowności Brdy, a co za tym idzie,
jej walorów transportowo-komunikacyjnych.
Dzięki temu, zwiększył się ruch na całym szlaku wodnym, oraz ilość przewożonych towarów, a śluza i porty w Brdyujściu, stały się
jednym z jego kluczowych punktów.
Zaowocowało to zwiększonym przepływem ludzi związanych z transportem wodnym i obrotem towarami.
Dogodniejsze warunki żeglugi na Brdzie spowodowały również intensyfikację rejsów spacerowych do Brdyujścia,
gdzie z portu zewnętrznego możliwe były dalsze wycieczki do Torunia, Chełmna, Ciechocinka.
I tak, poprzez rozwój infrastruktury wodnej, poza zaistnieniem jako znaczący węzeł wodny, dołączyło Brdyujście do grona
podmiejskich enklaw piknikowo-rozrywkowych, jak Smukała, Rynkowo, Opławiec ….. .
Zwiększona rotacja ludzi skutkowała rozbudową zaplecza. Powstały przystanie dla statków i łodzi spacerowych, restauracje,
wypożyczalnie łódek, pomosty. Wszystko to skupione zostało, głównie przy nabrzeżnej trasie spacerowej – promenadzie,
wiodącej, lewym brzegiem Brdy, od portu zewnętrznego aż do jej ujścia, do Wisły.
W samym „centrum” Brdyujścia, uruchomił swój lokal niejaki Wollschlaeger (najprawdopodobniej jeszcze pod koniec lat 18xx).
Umiejscowiony na narożniku obecnych ulic - Łowickiej i Witebskiej. Posiadał salę restauracyjną i taneczną (prawdopodobnie tor do kręgli),
oraz taras widokowy, z którego schody prowadziły prosto na promenadę i do portu zewnętrznego.
- 01_02_1913_gel_brdyujscie_ rest (Niestandardowy).jpg (148.6 KiB) Przejrzano 8789 razy
Budynek istnieje do dnia dzisiejszego. Obecnie dzieli się na część mieszkalną i, podobno, warsztat
naprawy kotłów ( - nigdy nie widziałem żadnego ruchu w tym interesie).
Widok od Witebskiej:
- 02_01_DSCF3963 (Niestandardowy).jpeg (149.05 KiB) Przejrzano 8789 razy
Widok od strony Brdy:
- 03_01_DSCF3975 (Niestandardowy).jpeg (300.08 KiB) Przejrzano 8789 razy
- 03_02_DSCF3993 (Niestandardowy).jpeg (323.78 KiB) Przejrzano 8789 razy
- 03_03_DSCF3986 (Niestandardowy).jpeg (208.49 KiB) Przejrzano 8789 razy
Ślady dawnej świetności:
- 04_01_DSCF3991 (Niestandardowy).jpeg (128.97 KiB) Przejrzano 8789 razy
Tuż za ogrodzeniem zaczyna się bardzo stroma, bardzo zarośnięta i zaśmiecona skarpa
schodząca w kierunku Brdy:
- 05_01_DSCF3985 (Niestandardowy).jpeg (299.39 KiB) Przejrzano 8789 razy
Widok z początku promenady:
- 06_01_DSCF4000 (Niestandardowy).jpeg (253.65 KiB) Przejrzano 8789 razy
Kolejny lokal znajdował się na przeciwnym końcu promenady, dokładnie na wysokości ujścia Brdy do Wisły. Posiadał salę restauracyjną i taneczną,
oraz wolnostojące, drewniane werandy z których konsumenci mogli obserwować rzekę(i). Początkowo właścicielem był Friedrich Wernicke.
- 1903
- 07_01_1903_Etablissement Brdyujscie (Niestandardowy).jpg (156.7 KiB) Przejrzano 8789 razy
- 1908
- 13_01_1915_Brahemünde Bromberg Restaurant Wernicke (Niestandardowy).jpg (120.79 KiB) Przejrzano 8789 razy
W latach 20-tych właścicielem stał się Reinhold Asbar - wielokrotnie wymieniany w fordońskich dokumentach, ale nie jako restaurator,
tylko jako aktywny członek miejscowego Selbstchutzu, biorący czynny udział w eksterminacji mieszkańców, w 1939 roku.
- 09_01_1910_Brdyujście (Niestandardowy).jpg (129.81 KiB) Przejrzano 8789 razy
- 09_02_Reinhold Asbar_brdyujście_1 (Niestandardowy).jpeg (146.43 KiB) Przejrzano 8789 razy
- 09_03_Gaststätte Brahemünde (Niestandardowy).jpg (131.27 KiB) Przejrzano 8789 razy
Budynek również zachował się do dzisiejszych czasów – obecnie służy celom mieszkalnym.
Znajduje się na samym końcu ulicy Kwarcowej(?), nad samą Wisłą.
- 10_01_DSCF3938 (Niestandardowy).jpeg (240.06 KiB) Przejrzano 8789 razy
- 10_02_DSCF4138 (Niestandardowy).jpeg (249.37 KiB) Przejrzano 8789 razy
- 10_03_DSCF4143 (Niestandardowy).jpeg (263.89 KiB) Przejrzano 8789 razy
Tutaj stały werandy:
- 11_01_DSCF4144 (Niestandardowy).jpeg (272.33 KiB) Przejrzano 8789 razy
Jeszcze na temat promenady.
Była to ładnie utrzymana alejka prowadząca wzdłuż Brdy. Idąc nią, można było obserwować rzekę i ruch na niej. Zlokalizowane były tam pomosty i wypożyczalnie łódek:
- 1915
- 08_01_1908_gel_Gruss aus Brahemunde (Niestandardowy).jpg (96.85 KiB) Przejrzano 8789 razy
Jeszcze na przełomie lat 60-70-tych (elewator) była ona zadbana i zdatna do użytku:
- 14_01_BYDGOSZCZ BRDYUJŚCIE PRZYSTAŃ STATKÓW (Niestandardowy).jpg (91.44 KiB) Przejrzano 8789 razy
Dzisiaj, to raczej trasa dla przełajowców.
- 15_01_DSCF4021 (Niestandardowy).jpeg (283.54 KiB) Przejrzano 8789 razy
- 15_02_DSCF4010 (Niestandardowy).jpeg (320.78 KiB) Przejrzano 8789 razy
- 15_03_DSCF4012 (Niestandardowy).jpeg (322.76 KiB) Przejrzano 8789 razy
- 15_04_DSCF4018 (Niestandardowy).jpeg (297.86 KiB) Przejrzano 8789 razy
- 15_05_DSCF4130 (Niestandardowy).jpeg (312.98 KiB) Przejrzano 8789 razy
Świetny tekst, doskonale zilustrowany. Rewelacja.
