Akcja "ołówek" - schrony typu Luftschutzzelle

[bunkier]

Dzięki działaniom członków Bydgoskiego Stowarzyszenia Miłośników Zabytków „BUNKIER”
udało się uchronić przed zniszczeniem schrony wartownicze typu Luftschutzzelle
które w latach II wojny światowej były charakterystycznymi obiektami na terenie D.A.G. Fabrik Bromberg.

Przy współpracy z Bydgoskim Parkiem Przemysłowym oraz ogromnemu zaangażowaniu Pana Tadeusza Skrzypka przekazaliśmy sześć schronów kolegom z Torunia,
które zostaną wyeksponowane na terenie Skansenu Fortyfikacji Pancernej Twierdzy Toruń – Bateria AB IV -.
Kolejne schrony zostaną przekazane do Muzeum Okręgowego w Bydgoszczy w celu ustawienia ich na dawnym wydziale produkcji nitrogliceryny(NGL-Betrieb)
gdzie powstaje trasa turystyczna i skansen architektury przemysłowej.

Luftschutzzelle – schron wartowniczy na 1-2 osoby. Wyprodukowany przez firmę Dywidag z Drezna. Wykonany dwuczęściowo z prefabrykatów.
Stożkowy daszek był przykręcany do korpusu schronu, pierwsze wersje miały daszek nakładany bez stałego mocowania. Schrony z bydgoskiego D.A.G. charakteryzowały się starannością wykonania.
Pierwsze wersje z płaskim daszkiem można jeszcze zobaczyć na terenach przy kolejowych.
Ustawiane były przy obiektach strategicznych i w razie nalotu służyły wartownikowi jako ukrycie, a dalsze obserwowanie terenu umożliwiały wąskie szczeliny o szerokości 3 mm.
Dlaczego „ołówki” ? Walcowy korpus i stożkowy daszek przypominają kształtem ołówek.

Podziękowania dla:

Pana Ryszarda Chodyny – prezesa BPP
Pana Tadeusza Skrzypka i jego pracowników (szczególne podziękowania za cierpliwość)
BSMZ” BUNKIER”

Kilka zdjęć z akcji załadunku schronów. Mimo mrozu akcja zakończona powodzeniem.

[Maciej Kulesza]

Gratuluję akcji "ołówek" i chylę się nisko wobec realizacji pomysłu. Całe szczęście, że nie poszły na przemiał jak np. słupy DYWIDAG po trakcji trolejbusowej w Bydgoszczy. To dobrze, że schrony zostały przywrócone do życia i będą cieszyć oko turystów i pasjonatów.

[GrapHite]

akcja super. No i komus sie wkoncu "olowki" przydadza, bo lezaly i czekaly na 'smierc'
Swietnie, ze sa osoby, ktore chca pomoc w organizowaniu takich 'akcji'.

[MikeKilo]

Również gratuluję akcji, która zabytki uratowała przed zniszczeniem. Swoją drogą jakie wymiary miał ten schron? Bo widziałem kilka zmagazynowanych (za płotem) na terenie Zachemu podczas ostatniego Rajdu do DAG Fabrik i ciężko mi sobie wyobrazić, aby weszło do środka 2 żołnierzy z oporządzeniem, karabinami itd.

[aleks]

Z tego co mi wiadomo, to są schrony jednoosobowe (góra 2). Podkreślam słowo schrony
Służyły dokładnie do tego, żeby się w nim schować a nie walczyć.

[Ewing]

Podkreślam słowo schrony

Nie chcę się czepiać ale gwoli ścisłości schron to schron - może być bierny, bojowy, wartowniczy, obserwacyjny ...

[aleks]

Ok, mój błąd. Nieściśle się wyraziłem.
Miałem na myśli schron bierny.

[MikeKilo]

Tak czy inaczej o ile na jednego wartownika pasuje, to 2 w środku ciężko mi sobie wyobrazić Stąd mnie ciekawi, jakie były wymiary wewnętrzne tego cuda

[Ewing]

W takim razie zapraszamy 9 maja na Rajd Obozami Pracy - będziesz mógł sam się przekonać ile jest miejsca w środku jednego z takich ołówków.
viewtopic.php?f=5&t=1188

[MikeKilo]

Idea ciekawa, jeśli wtedy będę w mieście rozważę

[bunkier]

Kilka wyjaśnień. Po dotarciu do materiałów archiwalnych muszę sprostować używaną nazwę „schron wartowniczy”. Taka konstrukcja podobna wyglądem do słupa ogłoszeniowego nazywała się „celą przeciwlotniczą” lub „stanowiskiem obserwacyjnym”. W Niemczech było dziesięć firm które zajmowały się budową tych obiektów, z tego trzy firmy produkowały z metalu a pozostałe z betonu. Ile firm, tyle było konstrukcji, najważniejsze żeby były zgodne ze specyfikacją urzędu Luftwaffe.

„Cele” nie zawsze służyły jako ukrycia dla wartowników. W większości przypadków schronienie mogli znaleźć cywile. Jak widać w stalowej konstrukcji mogły pomieścić się dwie osoby. Na zamówienie montowane były siedziska.



Obiekty te były ustawiane przy najważniejszych ciągach komunikacyjnych a nawet na halach produkcyjnych.



Dla bydgoskiej filii zakładów D.A.G. schrony wyprodukowała firma Dywidag z Drezna która w swojej ofercie miała dwa rodzaje tych obiektów. Kształtem były podobne do siebie, różniły się wymiarami. Schron dla 1-2 osób miał średnicę wewnętrzną 90 cm a dla 3-4 osób średnicę wewnętrzną 120 cm.
Jedyny schron który stoi w swoim pierwotnym miejscu znajduje się na osiedlu awaryjnym w Łęgnowie. Oprócz tego doliczyłem się jeszcze 41 szt. takich schronów. Niestety wszystkie są poprzewracane w miejscach gdzie były ustawione lub leżą na „stosie”.



Widoczny numer seryjny namalowany czarną farbą we wnętrzu schronu.
D.A.G. Fabrik Bromberg.



Deutsche Sprengchemie GmbH – fabryka Brożek koło miejscowości Zasieki/Forst
Ciekawostką w konstrukcji schronu jest rynienka odprowadzająca wodę nad drzwiami wejściowymi.
Produkcja - Firma Humerohr.



D.A.G. Fabrik Christianstadt - Krzystkowice, dzisiaj dzielnica Nowogrodu Bobrzańskiego
Produkcja - Firma Westermann

[bunkier]

UWAGA !!! Proszę o zgłaszanie się chętnych którzy chcą zaopiekować się schronami. Jeżeli w najbliższych dniach nie zostaną zabrane pójdą na przemiał. Rozmawiałem z Panem Skrzypkiem i zaoferował pomoc w ułożeniu ich na jakiś czas w „bezpieczne” miejsce. Z łatwością będzie można tam podjechać samochodem z HDSem i zabrać. W tej chwili trwa „dewastacja” części historycznych obiektów i przygotowywanie terenu pod nowe inwestycje.

Niestety słupy oświetleniowe z charakterystycznym skrzydłem zostały zmielone.



Po magazynach pozostało wspomnienie.



Im więcej wyjść tym lepiej

[GrapHite]

tekst może pojawić się na portalach jako ogłoszenie stowarzyszenia?

-- środa, 18 sie 2010, 16:52 --

Jak ktoś potrzebuje transport (platforma) to mogę mieć za 5zł/1km. Tylko jak coś to chyba jakiś widlak by się przydał.

[Maciej Kulesza]

Nic nie rozumiem.
Muzeum Leona Wyczółkowskiego ich nie chce postawić na NGL-u?

[aleks]

Widać projekt tego nie przewiduje. Poza tym.. po co sobie głowę zawracać? Bo to i transport i dźwig i ludzie są potrzebni...

[bunkier]

"Ołóweczki" zostały ustawione na skansenie Baterii AB IV

[Markus]

Czy schrony które pozostały trafiły w dobre ręce, czy jednak poszły na przemiał?

[bunkier]

W tej chwili jeszcze są bezpieczne, brak dojazdu do nich.

[yankes76]

witam, czy te ołówki są jeszcze do zabrania? prywatnie? bo na działke bym z 2 mógł uratować... pozdro

[bunkier]

Są do wzięcia, ale w tej chwili nie ma dojazdu do miejsca gdzie leżą. Nawet dźwig nie sięgnie.